Eskimeyen aletler, eskiyen insanlar

Sabırsızlıka beklenen iPhone 5  

Herkesin (buna ben de dahil) sabırsızlıkla beklediği iPhone5 taslak resimleri etrafta dolaşıyor. Bunun Apple tarafından kullanılan çok başarılı bir reklam stratejisi olduğu aşikar. Neyse konu aslında bu değil, kullandığımız ürünlerle yaşadığımız paradigma değişimi. Kullandığım iPhone 3GS'yi satın alalı henüz 2 yıl olmuş. Eksiksiz olarak çalışıyor, ama ben neden iPhone5'in satışa çıkmasını sabırsızlıkla bekliyorum? 
Eskiden bir ürünü övmek için "Evladiyelik" ya da "Yıllardır kullanıyorum tık demedi" gibi tabirler kullanırken şimdi işlevini eksiksiz yerine getiren bir eşyayı hiç sebepsiz yenilemek normal bir davranış haline geldi.

Kullandığımız eşyaları yenilemek için kullandığımız bazı argümanlar:
- Kullandığım ürün çalışıyor, ancak çok kaynak / enerji (elektrik, benzin, su vs.) tüketiyor, yenilersem daha çevreci bir ürün kullanırım ve ürün kendini bir süre sonra amorti eder.
- Kullandığım ürün çalışıyor, ancak diğer ürünlerle etkileşemediği için ek faydalar sağlanamıyor. (Eski arabamda bluetooth olmadığı için mobil telefonuma bağlanamıyor.)
- Kullandığım ürün çalışıyor, ancak üreticisi tarafından desteklenmiyor, yedek parçası kendinden pahalı. (video kaset, fotoğraf filmi, cep telefonu veya notebook pili.)
- Kullandığım ürünü tamir ettirmek yenisini almaktan daha pahalı. (Üretici yönlendirmesi genelde bu yönde)
 Bu listeyi tabii ki uzatmak mümkün...


Asıl mesele, bu davranış tarzının insan ilişkilerine de yansıdığını düşünüyorum. Hemen arkadaş oluyor, hemen ayrılıyoruz. Burada da çağdaş tüketici mantığı çalışıyor. Artık "sosyalleşmek" insanların fiziken beraber yemek-içmek-gezmek gibi şeyleri yapmanın adı oldu. "Arkadaş olmak" sanal ortamda (sosyal medya) yapılan bir tıklama işleminden ibaret. Doğal olarak tek bir tıklama ile arkadaşlık da tüketilebiliyor. Eskiyen bir arkadaşlığımızı/ilişkimizi sona erdirirken bir rahatsızlık duymuyoruz.


Bu yazdıklarımda sonra bana soracak olursanız, hangi fikirde olduğumu ben de bilmiyorum ama üzerinde kafa yormaya değer bence. 


Aşağıdaki fotoğraflar "yıllardır çalışıp tık demeyen" eşyalar..

Bu ampul 111 yıldır kesintisiz yanıyor.

Bu elektrik süpürgesi 108 yıldır emiş gücünü koruyor.

Bu buzdolabı 77 yıldır yiyecekleri bozulmaktan koruyor.

Çalışan en eski bilgisayar. Hala kullanılıyor ve 2016 yılında emekli edilecek.

Bu TV 1936 yapımı, siyah beyaz ve hala kullanılıyor.