Hangi
burçtansınız? Eğer cevabınız “Terazi” ise bu burcun Latincesi
Libra’dır.Astroloji hakkında bir kitabı 2-3 milyon liraya satın
alabilirsiniz.Ama bunun yerine bir Webster sözlüğü alırsanız “lira’nın” bir
ağırlık ülçüsü olan “lira’dan” türediğini öğrenebilirsiniz.Bir ön takı olan “de”
ile “libra’yı” birleştirirseniz,”de-liberation”sözcüğüne erişirsiniz.
Deliberasyon,”düşünmek” ve daha uygun bir tanımla “tartımlamak” demektir.
Elinizdeki liralar ile bir astroloji kitabını mı,yoksa bir Webster sözlüğünü mü
almak konusunda düşünüyorsunuz,”deliberasyon”yapıyorsunuz
demektir.
Varsayalım ki hızı saniyede 30 metre..gibi bir cümle ile
söze başladığımda çoğu kişi beni susturur ve benim “…eğer böyle ise bundan hangi
sonuçlar çıkabilir?” dememe kalmadan,”Aaa! Hiç olur mu böyle şey? Işığın hızı
saniyede 30m olamaz;” derler. Bu iletişim kazasına onların “Varsayalım ki..”
tabirini dikkate almaları yada kaçırmaları yol açar. Varsayan biri düşünüyor
demektir. Deliberasyon gibi varsaymak da bir düşünme biçimidir.
Varsalım ki bir otobüste gece yolculuğu yapıyorsunuz derken siz ve bazı yolcular
şoförün esnediğini hatta direksiyon başında zaman zaman göz kapaklarının
indiğini kısacası onun uykusuz olduğunu fark ettiniz işte bu durumda,”şoförle
konuşup uykusunu açalım mı? otobüsü yol kenarına çekip bir süre uyumasını
sağlayalım mı?” diye düşünürken aslında deliberasyon yapıyorsunuz. Tartımlama
yada deliberasyon gibi “değiştirilmesi mümkün olan bir durum” üzerine
düşünmektir. Ama uykusuz şoförümüz direksiyon üzerine kapanıp hemen derin bir
uykuya dalar dalmaz otobüz yüz metrelik bir uçurumdan aşağı fırladığı an, artık
tartımlama yapmamıza gerek kalmaz. Fakat bu durum da sizin düşünmemeniz için
bir engel de değildir. Çünkü bir kaç saniye sonra ölecek olmanız apaçık ve
değiştirilemez bir gerçektir. Değiştirilemez ve mutlak olan hakikat üzerinde
düşünüyorsanız onu temaşa (contemplation) ediyorsunuz demektir,tıpkı
mutasavvıfların ve Budistlerin evreni temaşa etmasi gibi.
Eğer bu
ülkede “düşünme özgürlüğü” (aslında “ifade özgürlüğü”demek gerekir) olmadığına
inanıyorsunuz,ise Tibet’e gitmenizi öneririm. Politzer’in felsefenin Başlangıç
İlkeleri adlı eserini en azından, yarısına kadar okuduysanız sokaklarda
istediğiniz kadar slagon atabilirsiniz. Yahut (Çinli’ler yıkmadıysa) bir
manastırda canınız istediği kadar meditasyon yapabilirsiniz. Eskilerin
“istiğrak” dediği ve “güzel birşey karşısında, vecd içinde bir coşkuya boğulma”
olarak tanımlayabileceğimiz meditasyon da bir düşünme biçimidir.
Meditasyon yapmak için Tibet’e gidemiyorsanız sakın üzülmeyin. Zaten Nirvana’ya
otobüs ya da uçak ile giden birini ne gördüm ne de duydum. Deniz kıyısındaki bir
kahveye yahut bir kır kahvesine gidip insanları izleyin. Öncelikle nargile
içenlere bir bakın. Çoğu 50-60 yaşlarındadır. Bunların içinde göbekli
olmayanları eleyin. ”Göbekliler” ikiye ayrılır: Pantolon kemerleri göbeklerinin
altında olanlar ve üstünde olanlar (ikincilerin pantolon düğmeleri yoktur,bunun
yerine aslında bir mont için üretilmiş upuzun bir fermuarı tercih ederler ve bu
fermuar göbekleri boyunca iman tahtalarına uzanır, tıpkı Kundalini gibi.) Siz bu
nargile tiryakilerinden ikincilere dikkat edin. Masalarında bir bardak çay ve
daima bir şişe su bulunur. Manzarayı huşu içinde seyrederler. Ben bu huzura,
vecd’e ya da mutluluğa (anlatmaya kelimeler yetmez!) “Türk usulü meditasyon”
diyorum. Sözünü ettiğim ihtiyarların huzurunu kıskanan bazı kendini bilmezler,bu
huzura “pezevenk keyfi” derler. Tiryakiler ise bu tabirden haberdar oldukları
için midir, ara sıra büyük bir kızgınlıkla,tıpkı bir idam mangasının komutanı
gibi “Ateş!” diye bağırırlar ve kahveci hemen gelip tömbeki tütünün üzerine yeni
bir kor yerleştirir. Ardından nargile yeniden fokurdamaya başlar.
Bu yazıda “düşünme biçimleri” üzerine “kafa yorgun, arpacı kumrusu gibi
düşündüm,kafa patlattım, aklımı taktım. ”Şu anda yalnızım. Kalabalığın içinde
olsaydım beni inceleyen biri, ”İspanya’da şato kuruyor, acaba Karadeniz’de
gemileri mi battı, yedi kubbeli hamam kuruyor.” diye düşünebilirdi ve kendi
“düşünmeme ilkesini”böylece çiğnerdi.
Belki düşünmemeyi de
öğrenmemiz gerekir.
Bu konuda bi düşünün bakalım… |
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder